Postupak ukrštanja u gajenju koza podrazumeva da roditelji koji se pare pripadaju različitim rasama (domaća bela koza sa sanskim jarcem, ili domaća balkanska koza sa alpina jarcem). Pošto je zapat koza dovoljno konsolidovan u genetskom pogledu, tako da su razlike između potomaka i roditelja male, daljim ukrštanjem treba se dobijaju potomci, koji bolje ispoljavaju određene osobine od roditeljske generacije, s ciljem bržeg menjanja pojedinih proizvodnih ili reproduktivnih osobina.
Osnovni cilj ukrštanja je da se kod potomaka, kombinacijom roditelja koji pripadaju različitim rasama, ispolji tzv. heterozis efekat ili hibridna snaga, odnosno hibridni vigor. Taj efekat koji praktično prouzrokuje nastajanje razlike osobina najispoljeniji je u prvoj generaciji potomaka.
Osim toga, gajenje ukrštanjem može da se primeni i u onim slučajevima kada se proizvodnja počinje sa domaćim rasama koza koje se, radi unapređenja buduće proizvodnje, pare sa jarčevima plemenitih rasa. U ovom slučaju odgajivač može da primeni ili tzv. meliorativno ukrštanje ili tzv. pretapajuće ukrštanje. U oba slučaja cilj je da se iz generacije u generaciju dobija značajno bolje potomstvo.
Upotreba što kvalitetnijih jarčeva od velikog je značaja za unapređenje proizvodnje, tako da se odgajivač mora stalno truditi da iz generacije u generaciju nabavlja ili odgaja što kvalitetnije priplodnjake. Promena procenta gena, tj. udela plemenite rase u generaciji meleza zavisi od dužine trajanja postupka ukrštanja i broja korišćenih rasa.
Izvor: Agrobiznis magazin
